اعمال مشترک شبهای قدر
غسل شب قدر
مرحوم «علّامه مجلسی» فرموده: بهتر است غسلِ شبهای قدر را مقارن غروب آفتاب انجام دهند که نماز مغرب را با غسل بخوانند.
نماز ۲ رکعتی شب قدر
در شب قدر دو رکعت نماز بخواند؛ که در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره «قُل هُوَ اللَّه» را تلاوت کند و بعد از پایان نماز، هفتاد مرتبه بگوید:اسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ الَیْهِ. در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است: کسی که این عمل را بجا آورد، از جای خویش برنخیزد مگر اینکه خداوند متعال او و پدر و مادرش را بیامرزد و خداوند فرشتگان را مأمور می کند تا سال آینده برای وی حسنات بنویسند ...
دعای گشایش قرآن
امام باقر علیه‌السلام درباره عمل دیگر این شب فرمود: قرآن را بگشاید و در برابر خود قرار دهد و بگوید: «اللَّهُمَّ انّی اسْئَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَما فیهِ...؛ خدایا از تو خواهم به حق کتاب فرستاده شدهات و آنچه در آن است... سپس حاجت خود را از خدا بخواهد.
قرآن به سر گرفتن و خداوند متعال را به ۱۴ معصوم سوگند دادن
از جمله اعمال شب قدر؛ مراسم قرآن به سر گرفتن است، به فرموده امام صادق علیه السلام: قرآن مجید را بر سر بگذارد و بگوید: «اللَّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ، وَ بِحَقِّ مَنْ ارْسَلْتَهُ بِهِ...؛خدایا به حق این قرآن و به حق آنکس که او را بدین قرآن فرستادی ...»آنگاه ۱۰ مرتبه بگوید: بِکَ یا اللَّهُ و ۱۰ مرتبه بِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و ده مرتبه بعَلِیٍّ علیه السلام و ۱۰ مرتبه بِفاطِمَةَ علیها السلام و ۱۰ مرتبه بِالْحَسَنِ علیه السلام و ۱۰ مرتبه بِالْحُسَیْنِ علیه السلام و ۱۰ مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ مُوسی علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ علیهما السلام و ۱۰ مرتبه بِالْحُجَّةِ علیه السلام؛ در پایان هر حاجتی که دارد از خداوند طلب کند و در تمام این اذکار، نهایت حضور قلب و توجّه به درگاه خدا را حفظ کند. البته بهتر است اگر میخواهند توسّل گرفته، یا ذکر مصیبتی کنند قبل یا بعد از دعا باشد و دعا را قطع نکنند.
زیارت امام حسین علیه السلام
به فرموده علّامه مجلسی، زیارت امام حسین علیه السلام در هر یکی از این سه شب نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان، مستحبّ مؤکّد است.
احیا داشتن شبهای قدر
یعنی این شب را تا صبح بیدار باشد و با عبادت و دعا و تلاوت قرآن و جلسات سخنرانی دینی و پرسش و پاسخهای مذهبی و یا مطالعه کتابهای تفسیر و عقاید و مواعظ سپری کند.
در روایتی از امام باقر علیه السلام آمده است: هر کس شب قدر را احیا دارد، گناهان او آمرزیده شود، هرچند زیاد باشد.
نماز صد رکعتی شب قدر
شایسته است صد رکعت نماز بگزارد (هر دو رکعت به یک سلام) که فضیلت بسیار دارد و افضل آن است که اگر توانایی داشته باشد، در هر رکعت بعد از حمد، ۱۰ مرتبه سوره قل هو اللَّه را بخواند.
خواندن دعایی از امام زین العابدین علیه السلام
مرحوم «شیخ کفعمی» در «مصباح» نقل کرده است که امام زین العابدین علیه السلام این دعا را در شبهای نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم در حالت ایستاده و نشسته و در رکوع و سجود میخواندند:«اللَّهُمَّ انّی امْسَیْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً، لا امْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَلا ضَرّاً...؛خدایا من شام کردم در حالی که بنده خواری هستم که مالک سود و زیانی برای خویش نیستم...»
اعمال مخصوص شب نوزدهم
اول: صد مرتبه اَستَغفُرِاللهَ رَبی وَاَتوبُ اِلَیه
دوم: صد مرتبه اَللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ اَمیرَالمومنینَ
سوم: بخواند یا ذَالَّذی کانَ ...
چهارم: بخواند دعای اَللّهَمَّ اجعَل فیما تَقضی وَ..
اعمال مخصوص شب بیست و یکم
شب بیست و یکم: این شب فضیلتش از شب نوزدهم بیشتر است لذا باید اعمال مشترک شبهای قدر را با توجّه بیشتری انجام داد،. در روایات درباره غسل و احیا و تلاش در عبادت در این شب و شب بیست و سوم تأکید شده است.
اعمال مخصوص شب بیست و یکم، بدین شرح است:
خواندن دعای شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان
دعایی است که در «مصباح المتهجّد» و «کافی» نقل شده است که در شب بیست و یکم خوانده می شود:«یا مُولِجَ اللَّیْلِ فِیالنَّهارِ، وَمُولِجَ النَّهارِ فِی اللَّیْلِ...ای فروبرنده شب در روز و ای فروبرنده روزدر شب...»
لعن بر قاتل امیرالمومنین(ع)
به فرموده «شیخ مفید»، در این شب بر ظالمان و غاصبان حقوق آلمحمّد صلی الله علیه و آله و همچنین بر قاتل امیرمؤمنان علیه السلام بسیار لعن و نفرین فرستید.
دعا برای سلامتی و تعجیل در ظهور امام زمان (عج)
دعا برای وجود مبارک امام زمان علیه السلام و فرج آن حضرت، یکی دیگر از اعمال این شب است.
اعمال مخصوص شب بیست و سوم
با توجّه به اهمّیّت شب بیست و سوم، غسل، احیا و زیارت امام حسین علیه السلام در این شب فضیلت بسیار دارد و همچنین خواندن صد رکعت نماز که مشترک میان همه شبهای قدر است. لیکن غیر از اعمال مشترک شبهای قدر، اعمال دیگری نیز وارد شده است.
خواندن سوره های عنکبوت ، روم و دُخان
سوره عنکبوت و سوره روم سوره «حم دخان» را بخواند. امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس در شب بیست و سوم، سورههای عنکبوت و روم را بخواند، به خدا سوگند! اهل بهشت است».
خواندن هزار بار سوره قدر
هزار مرتبه سوره «إنّا أنزلناه» را بخواند.
خواندن دعای اللهم امدد لی فی عمری در شب بیست و سوم رمضان
«اللَّهُمَّ امْدُدْ لی فی عُمْری، وَاوْسِعْ لی فی رِزْقی...؛خدایا دراز کن عمرم را و فراخ کن روزیم را.. ».
خواندن دعای مخصوص شب بیست و سوم
«یا رَبَّ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَجاعِلَها خَیْراً مِنْ الْفِ شَهْرٍ...؛ای پروردگار شب قدر و قرار دهنده آن بهتر از هزار ماه...»
خواندن دعای اَللّهَمَّ اجعَل فیما تَقضی وَ..
خواندن دعای فرج در شب بیست و سوم رمضان
خواندن دعای یا مدبر الامور در شب بیست و سوم رمضان
