دبیرکل کتابخانه های عمومی کشور
-
..برای ارتقاء سطح آگاهی کتابداران، به ارتباط وسیع با هیأت های علمی نیاز داریم
-
علیرضا مختارپور در دومین نشست هم اندیشی اساتید و مسئولین نهاد کتابخانهها اظهار
داشت: برای تبدیل نهاد به نهادی پاسخگو، شفاف و منطبق با دستاوردهای علمی، و نیز به
منظور کمک به افزایش سطح آگاهی ها و اطلاعات عمومی، حرفه ای و تخصصی کتابداران، به
ارتباط وسیع با هیأت های علمی نیاز داریم.
به گزارش روابط عمومی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، دومین نشست هم اندیشی اساتید و مسئولان نهاد کتابخانههای عمومی کشور با نگاه ویژه به موضوع "مجموعه سازی کتابخانههای عمومی در بستر تحولات نشر ایران"، روز دوشنبه 21 اردیبهشت ماه برگزار شد.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در ابتدا به نخستین نشست هم اندیشی و اشتیاق وی به شنیدن نظرات کارشناسی و تخصصی ارائه شده از سوی صاحب نظران رشته کتابداری، اشاره کرد و گفت: هنوز هم تمایل دارم فقط شنونده باشم، اما لازم است به ارائه گزارشی از عملکرد و دیدگاه های نهاد کتابخانههای عمومی کشور بپردازم. نهاد کتابخانهها از نظر کمی در طول سال های گذشته رشد قابل توجهی داشته؛ لکن اشکالاتی نیز، از جوانب مختلف، وجود داشته است. تلاش بنده و همکارانم همواره، شناسایی نواقص و تلاش برای یافتن راه حل هایی قانونی برای رفع آنها بوده است.
وی در ادامه به وضعیت نیروی انسانی شاغل در نهاد کتابخانههای عمومی کشور پرداخت و گفت: آن زمان که ما توفیق حضور در نهاد را پیدا کردیم، متوسط درآمد کتابداران ما بین 600 الی 700 هزار تومان بوده است. برخی از کتابداران روستایی ماهیانه تنها 50 هزار تومان، برخی 125 هزار تومان و بعضی دیگر 250 هزار تومان دریافت می کردند. این دسته از کتابداران از بیمه، وام و سایر تسهیلات نیز بی بهره بودند. از طرفی، همانطور که بعضی از اساتید نیز می دانند، گاهی نظراتی اعلام می شد، مبنی بر اینکه دانش کتابداری، علم و رشته ای تخصصی محسوب نمی شود و به راحتی با چند جلسه آموزش، می توان کتابدار تربیت کرد. یعنی نه تنها کتابدار ما به لحاظ امکانات مالی در مضیقه بود، بلکه تکریم و تأیید شخصیتی آنان نیز چندان مورد توجه قرار نمی گرفت.
مختارپور تصریح کرد: بدون اینکه یک ریال به بودجه نهاد اضافه شود، و تنها با برقراری انضباط مالی و صرفه جویی، امروز حقوق هیچ یک از کتابداران روستایی ما کمتر از 570 هزار تومان نیست؛ و هیچ کتابداری نیست که بیمه نشده باشد. امروز به نسبت سال گذشته، حقوق بیش از 80 درصد از کتابداران و کارکنان نهاد افزایش 100 درصدی داشته است. ارائه این آمار بدین معنا نیست که وضع کتابداران ما خوب شده است، بلکه تنها بهبود وضعیت صورت گرفته و هنوز تا سطح مطلوب فاصله داریم.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، در این مدت احترام و تکریم مقام کتابدار و اساتید این رشته تا حد امکان در نظر گرفته شده است. تا امروز، کتابداران ما 24 هزار ایمیل ارسال کرده اند، که من تک تک آنها را خوانده ام. امروز فاصله کتابدار با دبیرکل تنها یک تلفن یا ایمیل است. ممکن است نتوانم تمامی مشکلات آنان را حل کنم اما حداقل گوش شنوایی برای صحبت ها و درددل های آنان خواهم بود.
مختارپور به مسأله تعیین ساعت کاری نامناسب و عدم توجه به مکان مناسب برای خدمت برخی از همکاران کتابدار، به عنوان یکی از ضعف های موجود از گذشته اشاره کرد و با اذعان به عدم رفع کامل این مشکل، گفت: امروز این خوشحالی را ابراز می کنم که هر کدام از سازمان های نظارتی، اساتید، خبرنگاران و مطبوعات می توانند به کتابخانه های ما سر بزنند و ناظر بر اتفاقاتی که در حوزه رسیدگی به وضعیت نیروی انسانی رخ داده است، باشند.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در اشاره به وضعیت مجموعه سازی کتابخانههای عمومی تصریح کرد: من به صراحت و تکرار اعلام کرده ام که در بسیاری از کتابخانههای ما بیش از 75 الی 80 درصد از قفسه های کتاب ما اصلا مراجعه کننده ندارد. نه به این معنا که کتابهای خوبی نیستند، بلکه تنها متناسب با نکات مورد نظر در مجموعه سازی کتابخانههای عمومی انتخاب نشده اند. گاه بی سلیقگی های بدی در انتخاب کتاب برای برخی از مناطق که حساسیت های خاصی به لحاظ زبانی، قومی و مذهبی داشته اند، صورت گرفته است. با اینهمه، امروز ما نمیتوانیم تمامی قفسه ها را خالی کنیم؛ زمانی که من به نهاد آمدم انبارهای نهاد پر از کتبی اینچنین بود و هنوز هم هست؛ کدام ناشری است که کتاب هایش را از ما پس بگیرد!
وی با اشاره به اقدام نادرست خودناشری نهاد کتابخانهها، بیان کرد: از اقداماتی که در روزهای آغازین حضور در این مجموعه مانع از تداوم آن شدم، رقابت نهاد با ناشران بود. نهاد با تأسیس انتشارات رقیب ناشران شد و در طول 2 سال، 14 میلیون جلد کتاب با هزینه ای بالغ بر 18 میلیارد تومان، تولید کرد. زمانیکه نهاد، خودش ناشر شود و کتاب های مورد نیاز خود را تولید کند، معلوم است که صنعت نشر کشور از بین خواهد رفت!
وی علاوه بر خودناشری، اقداماتی از قبیل ورود به حوزه حفظ و نگهداری نسخ خطی را خارج از شرح وظایف نهاد کتابخانههای عمومی کشور دانست و گفت: در بعضی شهرها کسانی نسخ خطی وقف کتابخانه کرده اند و ما نمی توانیم میلیاردها تومان برای نگهداری و مرمت آنها هزینه کنیم؛ اما درصدد راهی قانونی هستیم و اجازه خواهیم گرفت که با تهیه نسخه دیجیتال از نسخ خطی، به نام همان کتابخانهها سند را به مراکزی که نگهداری از نسخ خطی در شرح وظایف آنهاست، ارسال کنیم.
مختارپور همچنین تخصیص هزینه های هنگفت برای نمایهسازی برخی از نشریات را، با وجود انجام ساده تر این روند در بسیاری از مراکز علمی، از دیگر فرآیندهای دانست که تداوم وجود آن در دوره جدید مورد تجدید نظر قرار گرفت.
وی با اشاره به ضرورت ایفای نقش پر رنگ کتابداران در مجموعه سازی، اداره کتابخانهها و فعالیتهای فرهنگی، بر لزوم ارتقاء سطح آگاهی آنان تأکید کرد و در این زمینه اساتید و هیأت های علمی را ذیصلاح و حمایت و پشتیبانی آنان را ضروری دانست.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با بیان اینکه، به حکم عقل، شرع و قانون خود را ملزم می دانیم که ارتباطمان را با نهاد های علمی تقویت و نهاد را به سازمانی شفاف و پاسخگو تبدیل کنیم، به روند خرید کتاب از سوی نهاد به عنوان یکی از مصادیق شفاف سازی اشاره کرد و گفت: در سال گذشته تا دی ماه امکان خرید نداشتیم. اما بر اساس قرار دادهایی که کتاب نشر بسته بود، به اتحادیه ناشران لیستی دادیم مبنی بر اینکه هر یک از ناشران در صورت تمایل می توانند انتشار کتبی که پیش از این کتاب نشر موظف به چاپ آن بود را به عهده بگیرند و در مقابل به انتخاب نهاد کتابهای دیگری در اختیارمان قرار دهند. بر این اساس، امکان مالی محدودی فراهم کردیم و به جای خرید کتاب از چند ناشر خاص، در سه ماه آخر سال 93 از 130 ناشر کتبی را تهیه کردیم و در تاریخ 19 اسفند سال گذشته، اسامی ناشران و کتب آنان را از طریق پرتال نهاد اطلاع رسانی شد. البته تنها خرید کتاب انجام نشد؛ نزدیک به 500 میلیون تومان کتاب کودک و 100 میلیون تومان کتاب کمک آموزشی، از سوی ناشران تخصصی در این حوزه ها به نهاد کتابخانههای عمومی کشور اهدا شد.
وی تصریح کرد: برای تبدیل نهاد به نهادی پاسخگو، شفاف و منطبق با دستاوردهای علمی، و نیز به منظور کمک به افزایش سطح آگاهی ها و اطلاعات عمومی، حرفه ای و تخصصی کتابداران، به ارتباط وسیع با هیأت های علمی نیاز داریم. امروز که خوشبختانه کتابداران ما انگیزه و روحیه بهتری دارند، و تا حد اندکی توانسته ایم به وضع معیشتی و تکریمشان بپردازیم، وقت آنست که از آنان تقاضا کنیم سطح علمی و آگاهی های حرفه ای خود را، برای خدمت رسانی بهتر افزایش دهند.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور در خاتمه سخنان خود خطاب به اساتید و صاحب نظران رشته کتابداری گفت: از تمامی اساتید خواهش می کنم به منظور بهبود وضعیت کتابخانههای عمومی کشور به ما کمک نمایند. به کتابخانههای ما سر بزنید، در صحنه مشکلات را بررسی نمایید و به ما گزارش دهید و ما را در راستای ارتقاء سطح کتابخانههای عمومی یاری رسانید. ما بیشتر گوش هستیم تا زبان؛ بیشتر پذیرش هستیم تا ابلاغ و تعیین تکلیف.